Harp ve Sulh

Istanbul’daki Fransiz Anadolu Arastirmalari Enstitüsü ile merkezi Lizbon’da bulunan Calouste Gulbenkian Vakfi’nm ortaklasa yayinladiklari, Fransa’daki "Türkiye Mevsimi" çerçevesinde (2009) Paris’teki Calouste Gulbenkian Kültür Merkezi ve Paris-Sorbonne Üniversitesine bagli Uygulamali Yüksek Arastirmalar Okulu’nun birlikte düzenledikleri bir kolokyumun ürünlerine dayali bu kitap bize sasirtici bilgiler sunuyor. Istanbul’un fethinden, Lozan Antlasmasi’na kadar, birden çok medeniyetin stratejik bulusma noktasinda yer alan Osmanli Imparatorlugu, Bati Avrupa için meydan okunacak baslica hedef konumundaydi. Avrupa kendini birkaç yüzyil boyunca Osmanli Imparatorlugu’nun aynasinda seyretti ve onunla rekabet halinde iken bile, siyasal ve askeri gücü, yönetiminin mükemmelligi, maddi kültürünün Inceligi karsisinda hayranligini gizleyemedi. Ama özümseme ile dislama arasinda gidip gelen bu hayranlik, sonunda, onu yok etme ihtirasina yenik düstü. Peki, acaba bu gidisat tek yönlü müydü? Kuskusuz Osmanli Imparatorlugu da Avrupa’ya yönelik fetih ve dize getirme ihtiraslarindan yoksun degildi. Osmanli Imparatorlugu ile Avrupali güçler arasinda yüzyillar boyunca sürmüs iliskileri connected history (bagli tarihler) perspektifinden ele alan Harp ve Sulh; Avrupa ve Osmanlilar eski bilgilerimize nüansli yaklasimlar getirmekle kalmiyor, yeni arastirmalarin sonuçlarini da gün isigina çikariyor; bu çerçevede her iki tarafta öbür tarafin nasil temsil edildigine dair imgelere ayricalikli bir yer açiliyor, yakinlasma biçimlerine, temas mekanizma lan na ve bu temaslan kuran aracilara özel bir önem veriliyor. Kitap, Osmanli konusunda farkli disiplinlerde uzmanlasmis parlak bir arastirmacilar toplulugunu ve uluslararasi planda öne çikan Osmanli tarihi uzmanlarindan bazilarini bir araya getiriyor. Harp ve Sulh; Avrupa ve Osmanlilar ayrica, disa açilma dinamigi çerçevesinde, belki de ilk kez, Türkiyeli okurlara Ispanyol ve Portekizli arastirma cila nn çalismalarini okuma imkânini vererek Akdeniz’in iki ucundaki tarihçilik anlayislarini bulusturuyor.